Gerald Clarke, „Judy Garland”
Recenzował: Damian Drabik
Życie aktorki Judy Garland, choć była niekwestionowaną gwiazdą i zrobiła oszałamiającą karierę, na stałe zapisując się w wielkiej historii kina, naznaczone było niekończącym się pasmem cierpień, problemów oraz niepowodzeń. Obdarzona niesamowitym głosem, dziś znana przede wszystkim z legendarnej już roli Dorotki w „Czarnoksiężniku z Oz”, wystąpiła w ponad trzydziestu filmach, dorastając w studiu Metro-Goldwyn-Mayer i przechodząc niesamowitą metamorfozę na ekranie: od słodkiej „dziewczyny z sąsiedztwa” po pierwszoplanową i niekiedy drapieżną gwiazdkę kina. Jednak nigdy nie czuła się w pełni zrealizowana, a żaden filmowiec nie był w stanie wydobyć wszystkiego z jej talentu. W swoim tragicznym, pozbawionym dzieciństwa życiu, zmagała się z uzależnieniem od leków, mnóstwem kompleksów, poszukiwaniem akceptacji i licznymi depresjami. Zmarła przedawkowując leki nasenne, którymi matka faszerowała ją już w wieku 8 lat.
Na rodzimy rynek trafiła wreszcie długo wyczekiwana biografia Garland autorstwa Geralda Clarke’a, twórcy innej kultowej biografii Trumana Capote. „Judy Garland” to pięknie wydana, opatrzona znakomitymi fotografiami pozycja, która bez wątpienia powinna znaleźć się na półce nie tylko każdego fana aktorki, ale po prostu każdego, kto choć trochę interesuje się kinem. To książka napisana z niesamowitą przenikliwością i dbałością o każdy szczegół, pochłaniająca czytelnika na długie godziny. Nie czyta się jej jak surową biografię, lecz niemal jak powieść, bogatą w nietuzinkowe opisy otoczenia czy bohaterów. Clarke, w sobie tylko znany sposób, otwiera przed czytelnikiem drzwi, po przekroczeniu których niczym Dorotka zapominamy o swoim „Kansas” i wsiąkamy w ten fascynujący, ale diabelnie niebezpieczny i bardzo zepsuty hollywoodzki świat.
Po przeczytaniu tej książki wasze spojrzenie na amerykańskie filmy lat 40. i 50. ubiegłego wieku już nigdy nie będzie takie samo. Nie wiem czy to, co zrobił Clarke, było dobre, ale obdarł całe ówczesne Hollywood z jego uroczej otoczki. Zawarty w tej biografii opis działalności studia MGM to prawdziwy majstersztyk. Barwna i urokliwa fasada filmów, takich jak wspomniany „Czarnoksiężnik z Oz” czy „Melodia Broadwayu” zostaje całkowicie zniszczona, odsłaniając wszystkie dobrze skrywane, brudne tajemnice. Clarke pisze o molestowaniu młodych aktorek przez Mayera i innych szefów studia, o nieetycznym pędzie do sukcesu, choćby kosztem zdrowia fizycznego i psychicznego, czy o zawładnięciu aktorami, którzy stawali się własnością MGM. Nie trudno dziwić się problemom, z jakimi zmagała się Judy, skoro jej własna matka chciała się jej pozbyć przed urodzeniem, a potem potraktowała ją niczym produkt, na którym można dobrze zarobić. Wszyscy wokół decydowali o całym jej życiu, nie licząc się w ogóle z jej zdaniem.
Autor powołując się na liczne źródła i opinie innych, stworzył bardzo bogate i bliskie czytelnikowi wizerunki bohaterów. Nie są to jedynie przytoczone historyczne postacie, które możemy sobie wyobrażać takimi, jakimi były w filmach. To żywi bohaterowie z krwi i kości. Dzięki Clarke’owi możemy poznać ich niemal namacalnie, jak gdyby żyli dziś wśród nas. Pisarz wychodzi daleko poza samą Judy Garland. To ona jest centrum jego dzieła, lecz aby oddać jej życiorys z największą pieczołowitością, równie wiele miejsca poświęcił kształtującemu ją przez długie lata otoczeniu. Cały kontekst ma tu tak duże znaczenie, jak sama aktorka, ale dopiero połączywszy to wszystko, Clarke stworzył kompletną biografię, od której nie można się oderwać. Książkę cechuje świetny styl, plastyczne opisy i niecodzienna umiejętność nadawania, nawet prozaicznym sytuacjom, iście literackiej otoczki. Dlatego też wiele następujących po sobie wydarzeń z życia Garland wydaje się tak nieprawdopodobnych, że można mieć wrażenie, jakbyśmy mieli do czynienia z filmem, do zrealizowania którego zatrudniono najbardziej utalentowanych scenarzystów.
„Judy Garland” to biografia jedyna w swoim rodzaju. Dzięki bogatemu zapleczu autora znajdą tu coś dla siebie wszyscy fani kina. Są tu opisy filmów, ciekawostki z planów, a w niektórych przypadkach nawet szczegółowo oddany cały przebieg realizacji danego obrazu. To kopalnia cytatów i niezwykłych anegdot dotyczących klasycznej ery hollywoodzkiego kina. Lecz przede wszystkim jest to melancholijna, smutna opowieść o mechanicznie wykreowanej gwieździe, mającej tyle talentu i uroku, że mogłaby podbić świat sama. Zrobiono to za nią, nawet jej życie próbowano przeżyć za nią, odbierając jej niemal wszystko dla dobra ikony przynoszącej zyski. Jedynie prawdziwy, szczery podziw widzów, który jest nieprzeliczalny na dolary, może oddać wielkość Judy Garland.
- Kategoria: Biografie, wspomnienia
- ISBN: 978-83-7839-731-1
- Tytuł oryginału: Get Happy. The Life of Judy Garland
- Data wydania: 18.03.2014
- Format: 168mm x 240mm
- Liczba stron: 576